Empik Kraków – Rynek Główny

Kontynuator tradycji handlu książkami, która sięga w tym miejscu XVII wieku, a zarazem jeden z najważniejszych literackich adresów w Krakowie. Kamienica Kromera nazywana jest niekiedy najstarszą księgarnią w Europie (choć w związku z długoletnią przerwą w działalności tytuł ten należy się bardziej lizbońskiej księgarni Livraria Bertrand działającej nieprzerwanie od 1732 r.).

W 1610 r. obywatel Kolonii, kupiec Franciszek Jakub Mercenich otworzył pod własnym szyldem i ulokował w kamienicy Ludwika Kromera „sklep na ulicę otworzysty, w którym księgi przedaje”. Nie było mu jednak dane długo zarządzać księgarnią, ponieważ zmarł w 1613 roku. Przez krótki okres księgarnię w Rynku Głównym 23 prowadzili inni bibliofile, jednak ich działalność szybko upadła. Wspomnijmy, że ci pierwsi księgarze sprowadzali książki przede wszystkim z Frankfurtu nad Menem, gdzie odbywały się międzynarodowe targi książki.

Po przeszło dwóch wiekach przerwy w działalności księgarskiej w 1872 roku kamienicę nabył Władysław Jaworski i przeniósł do niej księgarnię Walerego Wielogłowskiego, która wcześniej znajdowała się na rogu św. Anny i Wiślnej. Księgarnia oferowała publikacje w niskich cenach, o tematyce interesującej różne grupy społeczne (dzieła znanych pisarzy polskich i obcych, kalendarze, czasopisma) oraz prowadziła salonik literacki. Spadkobiercy Wielogłowskiego sprzedali księgarnię warszawskiej spółce Gebethner i Wolff, pod szyldem której działała do 1950 r. Nazwa „księgarnia Gebethnera i Wolffa” funkcjonuje wśród starszych krakowian do dzisiaj. Po wojnie obiekt przejęła Centrala Obrotu Księgarskiego „Dom Książki”, a 16 maja 1998 r. sieć Matras.

W latach 90. i pierwszych dekadach XXI wieku księgarnia przy Rynku słynęła jako miejsce dyskusji o książkach. „Katedra książki” – tak określił ją meksykański kandydat do Nagrody Nobla Carlos Fuentes. Miejsce to jest również jedyną polską księgarnią, o której wspomina Jorge Carrión w swojej książce o najciekawszych księgarniach na świecie (wydanie polskie – Noir Sur Blanc 2017). Na spotkaniach autorskich bywali tu m.in..: Jaume Cabré, Clive Cussler, Norman Davies, Michael Houellebecq, William Wharton, a z polskich autorów: Joanna Chmielewska, ks. Michał Heller, Ryszard Kapuściński, Sławomir Mrożek, Jerzy Pilch, Andrzej Sapkowski czy Andrzej Stasiuk. Jednym z jej najstarszych stałych klientów jest do dziś prof. Aleksander Krawczuk, który pamięta swoją pierwszą wizytę w księgarni w 1930 r.

W 2017 r. lokal przejęła firma Empik, która kontynuuje działalność księgarni połączoną z organizacją spotkań. W części księgarnianej zachowane zostały m.in. tworzące niepowtarzalny klimat stare, solidne regały z drewna olchowego z intarsjami z okresu II wojny światowej.

Ponowne otwarcie sal Miłosza i Szymborskiej nastąpiło 17 listopada 2019 r. Wnętrze zaprojektowane zostało przez wielokrotnie nagradzaną pracownię architektoniczną Jana Strumiłło. Przejście pomiędzy księgarnią a przestrzenią eventową zdobi 30-metrowy mural stworzony przez Tymka Jezierskiego przedstawiający ponad 30 autorów i autorek związanych z Krakowem i żyjących tu od czasów powstania księgarni w 1610 roku aż po dzień dzisiejszy.