Od 2009 roku w Krakowie działa program wspierania przedsiębiorczości w zakresie branż chronionych i zanikających, uprawniający księgarzy i antykwariuszy do preferencyjnych czynszów w ramach lokali miejskich. To pierwsze tego typu rozwiązanie w Polsce. Obecnie korzysta z niego łącznie 13 księgarni i antykwariatów w całym mieście. Ochrona przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie branż chronionych i zanikających w Krakowie polega na:
a) wynajmie lokali użytkowych stanowiących własność Gminy Miejskiej Kraków przeznaczonych na działalność dotyczącą branż chronionych w trybie przetargu na najem lokalu użytkowego, który jest ograniczony pod względem przedmiotowym (przetarg celowy),
b) stosowaniu wobec najemców lokali użytkowych waloryzacji stawek czynszu netto, z uwzględnieniem specyfiki branż chronionych i zanikających.
W 2015 roku Rada Miasta Krakowa rozszerzyła zapisy o preferencyjnych zasadach wynajmu lokali miejskich na księgarnie oferujące w ramach swojej działalności kawę i drobną gastronomię.
Księgarz lub antykwariusz startujący w przetargu organizowanym przez Zarząd Budynków Komunalnych zostaje automatycznie przydzielony do IV grupy stawek czynszowych (w grupie tej znajdują się m.in. galerie oraz inne branże chronione, reprezentujące głównie tradycyjne zawody rzemieślnicze, takie jak zegarmistrzostwo, krawiectwo czy stolarstwo), z prawem do czynszu w wysokości ok 1/3 stawki obowiązującej przedsiębiorców z I grupy (np. banki, hotele i restauracje). Trzeba nadmienić, że wysokość stawek czynszowych różni się oczywiście w zależności od położenia względem centrum miasta. I tak dla porównania: księgarz biorący udział w aukcji na lokal w strefie A (Śródmieście za wyłączeniem obszaru wewnątrz Plant) ma prawo do czynszu wysokości 11 zł netto za 1 m2 powierzchni lokalu (przedsiębiorca z I grupy – 23,70 zł netto). Strefa Ex obejmująca obszar Starego Miasta wewnątrz Plant to odpowiednio 21,90 zł netto dla przedsiębiorców z IV grupy i 34,80 zł netto dla grupy.
Przetarg na najem lokalu użytkowego, który jest zawężony pod względem przedmiotowym to taka forma przetargu, w którym startować mogą wyłącznie przedsiębiorcy danej branży. Organizacja przetargu celowego na księgarnię lub antykwariat jest de facto gwarancją, że w danym lokalu powstanie księgarnia lub antykwariat (oczywiście, o ile zgłosi się chętny). Z rozwiązania tego skorzystano do tej pory kilkukrotnie, m.in. w 2013 roku, kiedy utrzymano funkcję antykwariatu w lokalu przy ul. Szpitalnej 19. Do rozpisania przetargu celowego konieczna jest m.in. pozytywna opinia Rady Dzielnicy, w której znajduje się lokal oraz pozytywna opinia Komisji Mienia i Rozwoju Gospodarczego Rady Miasta Krakowa.
Do pobrania: Program wspierania przedsiębiorczości w zakresie branż chronionych i zanikających
Do pobrania: Aktualizacja programu z 2015 (poszerzenie definicji księgarni uprawnionej do ulg)
Wiele o tym, jak wiele może zrobić miasto dla księgarń mówi przykład Paryża. W latach 2004-2014 stolica Francji przeznaczyła na program rewitalizacji tradycyjnych branż w 6 dzielnicach centrum aż 50 mln euro! W dzielnicy V (tzw. Dzielnica Łacińska, siedziba uniwersytetu Sorbona, miejsce, w którym od zawsze koncentrował się handel książką) spółka SEMAEST kupowała w imieniu miasta lokale z przeznaczeniem pod księgarnie. W ten sposób udało się zachować w okolicy uniwersytetu przynajmniej kilkanaście księgarń o profilu naukowo-akademickim. W większości służą one społeczności studenckiej Paryża do dziś.
